Hộ kinh doanh kê khai thuế như thế nào khi từ 01/01/2026 bỏ thuế khoán?

Từ ngày 01/01/2026, cơ chế thuế khoán sẽ bị bãi bỏ hoàn toàn, và hộ kinh doanh phải kê khai – nộp thuế theo doanh thu thực tế. Để quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi, Quyết định 3389/QĐ-BTC phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán” yêu cầu cơ quan thuế triển khai lực lượng hỗ trợ trực tiếp cho hộ kinh doanh trong suốt năm 2025 và năm 2026 – năm đầu tiên áp dụng cơ chế mới.

1. Vì sao từ 01/01/2026, bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh?

Chính sách thuế khoán bộc lộ nhiều hạn chế:

Không phản ánh đúng doanh thu thực tế
Gây thất thu thuế
Không công bằng giữa các nhóm hộ kinh doanh
Khó quản lý trong thời đại số

Do đó, cơ quan thuế chuyển sang mô hình kê khai dựa trên doanh thu thật, tương tự doanh nghiệp nhưng theo cơ chế đơn giản hơn.

2. Từ 2026, hộ kinh doanh phải kê khai những loại thuế nào?

2.1. Thuế giá trị gia tăng (VAT)

Nộp theo tỷ lệ trên doanh thu
Không áp dụng thuế khoán cố định nữa
Không bắt buộc hóa đơn điện tử toàn phần (tùy mô hình)

2.2. Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)

Tính trên doanh thu thực tế – chi phí hoặc tỷ lệ khoán theo ngành (sẽ quy định chi tiết trong nghị định hướng dẫn)

2.3. Lệ phí môn bài

Không thay đổi
Mức 300.000 – 1.000.000 đồng/năm tùy doanh thu

Bên cạnh các loại thuế nêu trên, hộ kinh doanh cá thể còn có thể phải nộp thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên… nếu kinh doanh hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế của các luật này

3. Hộ kinh doanh kê khai thuế như thế nào từ 01/01/2026?

Theo Khoản 4 Điều 3 và Điểm b Khoản 3, Điểm b Khoản 4 Điều 13 Thông tư 40/2021/TT-BTC, các hộ kinh doanh đang nộp thuế khoán sẽ được chuyển đổi sang phương pháp kê khai. Đây là bước chuẩn bị quan trọng trước khi thuế khoán chính thức bị xóa bỏ từ ngày 01/01/2026.

3.1. Chuẩn bị hồ sơ

Bước 1: Điền tờ khai

Khi chuyển đổi, hộ kinh doanh cần điều chỉnh và bổ sung tờ khai thuế khoán theo Mẫu 08-MST được ban hành kèm theo Thông tư 86/2024/TT-BTC.

Mẫu 08-MST được ban hành kèm theo Thông tư 86/2024/TT-BTC.

Bước 2: Nộp tờ khai điều chỉnh

Thời hạn nộp chậm nhất: ngày thứ 10 kể từ ngày bắt đầu chuyển đổi phương pháp tính thuế.

Nộp trực tuyến: Cổng Thuế điện tử hoặc eTax Mobile
Nộp trực tiếp: Tại Bộ phận Một cửa của Chi cục Thuế
Gửi qua bưu điện: Trường hợp hộ kinh doanh ở xa hoặc không tiện di chuyển

3.2. Hoàn thành nghĩa vụ thuế và kiểm kê hàng tồn kho trước thời điểm 01/01/2026

Để tránh vướng mắc khi chuyển sang phương pháp kê khai, hộ kinh doanh cần:

Bước 1: Chốt và nộp đủ thuế khoán còn lại

Làm việc với Chi cục Thuế để:

Đối chiếu số thuế khoán còn phải nộp
Hoàn tất nghĩa vụ đến ngày chuyển đổi

Bước 2: Kiểm kê toàn bộ hàng tồn kho

Bao gồm:

Hàng hóa có hóa đơn
Hàng hóa không có hóa đơn

Lập biên bản kiểm kê tồn kho để làm căn cứ ghi nhận giá trị tồn đầu kỳ khi chuyển sang chế độ kế toán hộ kinh doanh.

3.3. Hộ kinh doanh thực hiện kê khai thuế theo phương pháp mới

Khi thuế khoán bị bỏ hoàn toàn, hộ kinh doanh sẽ kê khai theo cơ chế tính thuế trên doanh thu thực tế.

a. Tổ chức sổ sách kế toán theo quy định mới

Hiện hộ kinh doanh thực hiện theo Thông tư 88/2021/TT-BTC, tuy nhiên Bộ Tài chính dự kiến sẽ ban hành Thông tư kế toán mới áp dụng cho hộ và cá nhân kinh doanh từ năm 2026.

Bạn có thể:

Sử dụng phần mềm kế toán dành cho hộ kinh doanh, hoặc
Tự làm bằng Excel nếu nắm vững nghiệp vụ kế toán cơ bản

Mục tiêu: đảm bảo ghi nhận doanh thu – chi phí – hàng tồn – công nợ rõ ràng.

b. Đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử (theo doanh thu)

Theo Đề án Chuyển đổi mô hình quản lý thuế:

Doanh thu	Nghĩa vụ hóa đơn điện tử
Từ 1 tỷ đồng	Phải sử dụng HĐĐT từ máy tính tiền (HĐĐTMTT)
Từ 3 tỷ đồng	Phải dùng HĐĐT có mã của Cơ quan Thuế hoặc HĐĐTMTT
Dưới các ngưỡng trên	Khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử

Việc dùng hóa đơn điện tử giúp:

Minh bạch doanh thu
Tính thuế chính xác
Giảm rủi ro bị ấn định thuế

c. Kê khai & nộp thuế GTGT – TNCN theo doanh thu thực tế

Từ 2026, Hộ kinh doanh thực hiện kê khai thuế GTGT và thuế TNCN theo doanh thu thực tế theo tháng hoặc quý bằng tờ khai thuế theo Mẫu 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC.

Phụ lục Bảng kê hoạt động kinh doanh trong kỳ của hộ kinh doanh theo mẫu số 01-2/BK-HĐKD ban hành kèm theo theo Thông tư 40/2021/TT-BTC (nếu có căn cứ xác định được doanh thu theo xác nhận của cơ quan chức năng thì không phải nộp Phụ lục này).

Hình thức nộp hồ sơ khai thuế

– Cổng Thuế điện tử theo địa chỉ https://thuedientu.gdt.gov.vn phân hệ “CÁ NHÂN”– Cổng dịch vụ công quốc gia theo địa chỉ https://dichvucong.gov.vnTrường hợp không nộp được điện tử thì nộp trực tiếp tại bộ phận một cửa hoặc qua hệ thống bưu chính.

Nơi nộp hồ sơ khai thuế

Theo quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật Quản lý thuế, nơi nộp hồ sơ khai thuế là Đội Thuế quản lý trực tiếp nơi hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế

Theo quy định tại khoản 1 Điều 44 Luật Quản lý thuế:– Trường hợp kê khai theo tháng: Chậm nhất là ngày thứ 20 của tháng tiếp theo tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.– Trường hợp kê khai theo quý: Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu quý tiếp theo liền kề quý phát sinh nghĩa vụ thuế.

Thời hạn nộp thuế:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 55 Luật Quản lý thuế:

Chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ khai thuế
Trường hợp khai bổ sung hồ sơ khai thuế, thời hạn nộp thuế là thời hạn nộp hồ sơ khai thuế của kỳ tính thuế có sai, sót.

Có thể nộp thuế qua một trong các kênh sau đây

– Ứng dụng eTax Mobile– Cổng Thuế điện tử theo địa chỉ https://thuedientu.gdt.gov.vn– Cổng dịch vụ công quốc gia theo địa chỉ https://dichvucong.gov.vn

4. Một Số Câu Hỏi Thường Gặp Khi Hộ Kinh Doanh Bỏ Thuế Khoán

4.1. Từ năm 2026, hộ kinh doanh có cần mở tài khoản ngân hàng riêng không?

Khi thuế khoán bị xóa bỏ và hộ kinh doanh chuyển sang kê khai thuế theo doanh thu thực tế, việc sử dụng tài khoản ngân hàng riêng cũng được quy định rõ ràng hơn.

Theo Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”, từ năm 2026:

Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm → không bắt buộc mở tài khoản ngân hàng riêng.
Hộ kinh doanh có doanh thu từ trên 200 triệu đến 3 tỷ đồng/năm → bắt buộc phải có tài khoản ngân hàng riêng phục vụ hoạt động kinh doanh.
Hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm → bắt buộc mở và sử dụng tài khoản riêng để giao dịch kinh doanh.

Việc mở tài khoản riêng giúp minh bạch doanh thu, phục vụ công tác kê khai – nộp thuế theo quy định mới.

4.2. Hộ kinh doanh có phải tham gia BHXH khi chuyển sang kê khai thuế?

Từ ngày 01/07/2025, chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai được xác định là đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc.

Điều này đồng nghĩa:

Các hộ kinh doanh đang nộp thuế khoán nhưng chuyển sang kê khai thuế từ 01/01/2026 → phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ BHXH bắt buộc cho chủ hộ.
Nếu hộ kinh doanh có người lao động, thì chủ hộ cần đăng ký, trích nộp BHXH đầy đủ cho người lao động theo quy định.

Đây là nghĩa vụ mới mà hộ kinh doanh cần đặc biệt lưu ý trong giai đoạn chuyển tiếp từ cơ chế thuế khoán sang kê khai.

Lưu ý: Khi hộ kinh doanh đã chính thức nộp thuế theo phương pháp kê khai, bắt buộc phải có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ cho cả hàng hóa, dịch vụ mua vào và bán ra.