Việc lập di chúc là một trong những cách quan trọng để đảm bảo tài sản được phân chia theo ý nguyện của người đã khuất. Tuy nhiên, không phải di chúc nào cũng có giá trị pháp lý nếu không tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành. Vậy, điều kiện hợp pháp của một di chúc là gì? Qua bài viết dưới đây, hãy cùng Luật Đoàn Gia đi tìm hiểu các yêu cầu pháp lý cần thiết để di chúc được công nhận hợp lệ tại Việt Nam.
1. Di chúc là gì ?
– Căn cứ theo Điều 624 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định:
“Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm mục đích chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.”
– Tuy nhiên, không phải tất cả di chúc do cá nhân để lại trước khi chết đều là hợp pháp. Do vậy, để di chúc của mình được công nhận hợp pháp, người lập di chúc cần chú ý đến một số các điều kiện theo quy định của pháp luật.
2. Chủ thể lập di chúc
– Về chủ thể lập di chúc, người có quyền lập di chúc là cá nhân được quy định tại Điều 625 Bộ luật dân sự 2015, đó là:
+ Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
+ Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
3. Điều kiện về hình thức của di chúc
Di chúc có thể được lập thành văn bản hoặc di chúc miệng.
3.1. Di chúc bằng văn bản
– Di chúc được lập bằng văn bản gồm:
+ Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng;
+ Di chúc bằng văn bản có người làm chứng (người làm chứng có thể bất kỳ người nào, trừ những người sau: người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc; người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc; người chưa đủ mười tám tuổi, người không có năng lực hành vi dân sự);
+ Di chúc bằng văn bản có công chứng;
+ Di chúc bằng văn bản có chứng thực.
Lưu ý: Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến dưới mười tám tuổi phải được lập thành văn bản.
4. Điều kiện về nội dung của di chúc
Điều kiện chung của di chúc là không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. Tuy nhiên, tùy vào từng hình thức của di chúc sẽ có những điều kiện riêng.
4.1. Di chúc bằng văn bản
– Một bản di chúc cần có những nội dung sau đây:
+ Ngày, tháng, năm lập di chúc;
+ Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;
+ Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản hoặc xác định rõ các điều kiện để cá nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;
+ Di sản để lại và nơi có di sản; việc chỉ định người thực hiện nghĩa vụ và nội dung của nghĩa vụ (nếu có).
– Ngoài ra, cần lưu ý di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu; nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được đánh số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.
4.2. Di chúc miệng
– Khi tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
– Sau ba tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ. Người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất 02 người làm chứng. Ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại và cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
– Di chúc không có hiệu lực nếu di sản để lại cho người thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế; nếu di sản để lại cho người thừa kế chỉ còn một phần thì phần di chúc về phần di sản còn lại vẫn có hiệu lực. Khi di chúc có phần không hợp pháp mà không ảnh hưởng đến hiệu lực của các phần còn lại thì chỉ phần đó không có hiệu lực. Khi một người để lại nhiều bản di chúc đối với một tài sản thì chỉ bản di chúc sau cùng có hiệu lực.
——/——
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn về “Điều kiện hợp pháp của di chúc?” Luật Đoàn Gia chia sẻ. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn.
Luật Đoàn gia – Điểm sáng pháp luật. Hotline: 0984296868
